Koncert symfoniczny w Filharmonii Narodowej

Po ostrej krytyce opery Lady Macbeth mceńskiego powiatu ze strony wpływowych sowieckich publicystów i urzędników Szostakowicz znalazł się w fatalnej sytuacji – niełaska władzy w okresie apogeum morderczych stalinowskich czystek mogła skończyć się zesłaniem lub nawet śmiercią, co stało się udziałem wielu artystów. Kompozytor podjął więc próbę „rehabilitacji” w duchu bliskim postulatom realizmu socjalistycznego, wycofując swą ukończoną IV Symfonię w obawie o zarzuty formalizmu i tworząc Piątą. Nadał jej klasyczną formę i uczynił język muzyczny bardziej komunikatywnym, przemawiającym bezpośrednio do emocji. Zarazem jednak obronił swą twórczą autonomię, a nawet zadrwił z sowieckich krytyków. Zachwycił ich patos i „optymizm” części finałowej – jednak jej wymowa jest dwuznaczna, z wyczuwalną intencją szyderstwa wobec bombastycznego stylu kompozycji gloryfikujących stalinizm; sam kompozytor przyznał po latach, iż nie wyrażał swą muzyką radości, lecz brutalne przymuszanie do niej.

Datowanie I Koncertu C-dur Beethovena nie jest oczywiste; być może utwór zabrzmiał podczas drugiego z publicznych występów Beethovena w Wiedniu, 17 grudnia 1795 roku, według innych badaczy – dopiero podczas podróży do Pragi w 1798 roku. To dzieło ujawnia (choć może w stopniu mniejszym już niż chronologicznie wcześniejszy II Koncert B-dur) pewien stylistyczny rozdźwięk względem komponowanych w tym samym czasie Triów fortepianowych op. 1 czy sonat. Tam rozpoznawalny beethovenowski idiom zdaje się czytelniejszy, tu – wciąż jeszcze skrywa się za muzyczną konwencją typową dla popisowego utworu, który miał za cel podobać się wszystkim. Odnajdziemy jednak już wiele nowszych elementów, a całość skrzy się wirtuozerią, obfitując w piękne tematy i motywy.

Znana już warszawskiej publiczności, entuzjastycznie oklaskiwana podczas Festiwalu Beethovenowskiego w 2015 roku chińska pianistka Zhang Zuo (znana też pod pseudonimem Zee Zee) swe bogate muzyczne wykształcenie w uczelniach Chin i USA uzupełniała niedawno pod kierunkiem Alfreda Brendla, jej interpretacja z pewnością połączy więc błyskotliwość ze stylistyczną kompetencją. Za dyrygenckim pulpitem także gość z Chin – należący do najbardziej uznanych i prominentnych muzyków kraju Long Yu, dyrektor muzyczny China Philharmonic oraz Guangzhou Symphony Orchestra, a także dyrektor artystyczny prestiżowego Beijing Music Festival. Zapraszany jest również do prowadzenia czołowych orkiestr wszystkich kontynentów, szczególnie często goszcząc w USA.

Lista wykonawców:
Long Yu - dyrygent
Zhang Zuo - fortepian

Program:
Ludwig van Beethoven - I Koncert fortepianowy C-dur op.15
Dmitrij Szostakowicz - V Symfonia d-moll op. 47